Ertesi Gün Hapı Nedir? Yan Etkileri Nelerdir?
Ertesi gün hapı, korunmasız olarak cinsel ilişki yaşandığında, istenmeyen gebelikleri önlemek için kullanılan bir medikal üründür. Yüksek oranlarda progesteron hormonu içeren bu hap, sürekli olarak bir korunma yöntemi şeklinde kullanılmamalı, yalnızca çok acil durumlarda ve nadiren tercih edilmelidir. Yani bu bir doğum kontrol yolu değil, yedek koruyucu olarak değerlendirilmelidir.
Hapın içeriğinde bulunan yoğun miktardaki progesteron, geçici olarak yumurtlamayı durdurur ve gebelik oluşmasına da engel olur. Ancak hapın, korunmasız olarak yaşanan ilişkiden sonra maksimum 72 saat içinde kullanılması önerilir. Aksi halde süre uzadıkça, döllenme ve gebelik oluşma olasılığı da artış gösterir. Unutulmamalıdır ki; bu haplar, gebeliğin oluşmasına engel olsa da, oluşmuş bir gebeliği sonlandırmada etkili değildir.
Öyleyse bu yazımız sizlere ilişkinin ertesi günü kullanılan haplar hakkında gerekli tüm bilgileri aktararak, aklınızdaki soru işaretlerini cevaplamayı amaçlıyor diyebiliriz. Konuya ilişkin görsellere yazımız boyunca, uzman videolarına ise içeriğimizin son bölümünde ulaşabilirsiniz.
Ertesi Gün Hapı Hangi Durumlarda Kullanılabilir?
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi, bu hapı bir korunma yöntemi olarak görmek son derece yanlış bir tutum olacaktır. Çünkü içerdiği yüksek hormon değerleri nedeniyle, bu haplar sık kullanıldığında, uzun vadede rahim duvarında kalınlaşmaya ve bazı kanser türlerine daha yatkın olmaya yol açabilir. Dolayısıyla bunu yalnızca çok acil durumlar için kullanmak gerekir. Peki hangi hallerde ertesi gün hapına başvurabiliriz, bir bakalım.
- Gebelik istenmediği halde herhangi bir doğum kontrol yöntemi uygulanmadan girilen cinsel ilişkiden sonra (maksimum 72 saat sonunda)
- Rıza dışı ilişki olması gibi adli durumlarda
- Kondom (prezervatif) yırtılması, spiral kayması veya doğum kontrol hapının bir adet döngüsü içerisinde 2 kez veya daha fazla unutulması halinde
- 72 saat geçmiş olmasına rağmen hala ertesi gün hapı kullanmamışsanız, 120 saati doldurana kadar, daha düşük yüzdeyle de olsa, bu hapın koruyuculuğu olabileceğini unutmayın. Dolayısıyla tedbirsiz ilişkiden sonra 5. güne kadar hapı alma şansınız hala vardır.
- Ertesi gün hapının prensibi; sperm hücresinin yumurta hücresini döllemesini engellemek veya döllenmiş embriyonik yapının, rahimdeki bebek yatağına yerleşip gömülmesini önlemek şeklinde açıklanabilir. Ancak daha önce de söz ettiğimiz üzere; oluşmuş ve rahme yerleşmiş bir gebeliği sonlandırma konusunda herhangi bir fonksiyonu yoktur.
İlginizi Çekebilir: Gebelik (Hamilelik) Belirtileri Nelerdir?
Ertesi Gün Hapının Yan Etkileri Nelerdir?
Her ne kadar etkileri ve yan etki süreleri kişiden kişiye göre değişkenlik gösteriyor olsa da ertesi gün hapının da bir takım yan etkileri mevcuttur. Bunlardan bazılarını ise şu şekilde sıralamak mümkündür;
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi, baş ağrısı
- Halsizlik ve enerji düşüklüğü
- Göğüslerde hassasiyet- acı hissi
- Karın ve kasık krampları (pelvik ağrı)
- Düzensiz ve ara ara meydana gelen küçük çapta vajinal kanamalar
- Vajinal akıntıda artış
- Ruh halinde dalgalanmalar
- Adet döngüsünde yaşanan gecikmeler ve düzensizlikler
- Ayrıca sık kullanıldığı takdirde hormonal dengede bozulmalara, iştah artışına ve kilo alımına da neden olduğu belirtilmiştir.
- Tüm bunların yanı sıra ertesi gün hapının korunmasız girilen ilişki sonrası alındığında istenmeyen gebeliği önlediği ancak cinsel yolla bulaşan hastalıkları engellemek gibi bir etkisinin olmadığının da altını çizmek gerekir.
Buradan hareketle; ertesi gün hapı, bir yıl içerisinde en fazla 3-4 defadan fazla kullanılmamalıdır. Bunun yerine; prezervatif (kondom), rahim içi araç(spiral), doğum kontrol hapı veya iğnesi gibi aile planlaması yöntemlerinden size en uygun olanını seçip uygulayarak kendinizi daha güvende hissedebilirsiniz.
Ertesi Gün Hapının Etkisini Azaltan Faktörler Nelerdir?
- Alınan ertesi gün hapının içeriğindeki bileşenlerden bir veya birkaçına karşı, kişi alerjik reaksiyon gösteriyorsa
- Ertesi gün hapı ile birlikte kullanıldığında etkileşime girmesi muhtemel olan epilepsi ilaçları ve/veya antibiyotikler alınıyorsa
- Kişinin vücut kitle indeksi 30’dan fazlaysa (kilolu ise) ertesi gün hapının etki etme olasılığında belli oranda bir azalma görülebilir.
- Ayrıca kadında beklenen adet süresinde gecikme olduysa veya gebelik şüphesi mevcutsa bu hapların kullanılması sakıncalıdır. Çünkü ilacın içeriğinde yer alan hormon bileşenleri gelişme çağındaki fetusa zarar verme potansiyeli taşır.
Ertesi gün hapı kullanımıyla ilgili olarak son dönemde en çok merak edilen konu ise bu ilaçların kısırlığa (fertilite) neden olup olmayacağıdır. Ancak yapılan araştırmalar ertesi gün haplarının kısırlığa yol açmadığını ve uzun vadede de böyle bir etkisinin olmadığını ortaya koymuştur. Ayrıca çok sık olmamak kaydıyla, emzirme döneminde de kullanılabileceği söylenmiştir.
