Düztabanlık Nedir? Tedavisi Nasıldır?
Düztabanlık, özellikle çocukluk çağında (4 yaşından sonra), ortopediye en sık başvurma nedenlerinin başında geliyor. Bazen aileleri endişelendiren, kimi zaman ise kişinin yaşam kalitesini düşürebilme ihtimali olan bir sağlık sorunu olarak görülüyor. İnsanın yapısı gereğinde ayak ve bileğinde 26 adet kemik yer alıyor. Aynı zamanda bu kemikleri bir arada tutmaya yarayan eklemler de bulunuyor.
Yetişkin bir kimsede normal ayak yapısını incelediğinizde; hem enine hem de boyuna olmak üzere yerleşmiş çukurlu yapılar görüyoruz. Buna ise ayak kemerleri adı veriliyor. Bu yapı, kişinin vücudunda ayaklara inen yük dağılımını dengelemede de rol oynuyor üstelik!
Sözünü ettiğimiz kemerli yapının olmaması halinde ise o kişinin düztaban olabileceği akla geliyor. Peki bu hastalığın başka belirtileri var mıdır? Nedenleri nelerdir? Tedavisi ve çözüm yolları nasıldır? İşte bizler bu yazımızda sizlere, tüm bu soruların cevabına yönelik ayrıntılı bilgileri aktarıyor olacağız. Konuya ilişkin görsellere yazımızın devamında, uzman videolarına ise son bölümünde ulaşabilirsiniz.
Düztabanlık Belirtileri Nelerdir?
Tıp dilinde pes planus adı verilen bu sağlık problemi, sıklıkla çocukluk çağındayken tespit ediliyor. Bazılarında yaşam boyu sürerken, bir diğer hasta grubunda ise belirli bir yaş skalasına gelindiğinde düzelebiliyor. Peki ya hangi belirtilerle karşılaştığımızda hekime başvuracağız, bir bakalım…
- Kasların ve bağ dokuların gerilmesi sonucu oluşan ağrılar. (ayak bileklerinde, dizde, kalçada, ayak kemerlerinde, baldırlarda veya bel bölgesinde) (İlginizi Çekebilir: Sırt Ağrısı Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri)
- Giyilen ayakkabının kullanıldıktan kısa bir süre sonra deformasyona uğraması (basış bozukluğu nedeniyle.)
- Ayaklarda ve ayak bileklerinde görülen şişlik (ödem artışı)
- Bacakların ve ayakların az bir efordan sonra dahi hemen yorulması
- Ayak bölgesinde sertleşme ve uyuşukluk hissi oluşması
- Basış bozukluğundan dolayı ayaklarda nasırlaşma olması
- Yürüyüş bozuklukları veya denge kaybı şeklinde sırlanabilir.
Düztabanlık Nedenleri Nelerdir?
Doğumsal Etmenler
Genetik geçiş sebebiyle gelişen, doğumsal anomaliler düztabanlığı da beraberinde getirmiş olabilir. Ayrıca ailesinde ya da ikinci dereceden akrabalarında, düztabanlık olan kişilerde de yine bu problemin görülme olasılığı artış gösterir. Özellikle, beyin feci, spina bfida ve kas distrofisi gibi hastalıklarda düztabanlık gelişmesine sık rastlanır.
Dış Etkenler (Edinsel)
Doğumsal veya genetik anomalilerin dışında kalan faktörler edinsel olarak adlandırılır. Bu noktada dış etmenlerin düztabanlığa yol açtığından söz edilebilir. Peki bunlar nelermiş, bir göz atalım…
- Kişinin ayak travması geçirmiş olması (kaza vb nedenlere bağlı olarak)
- Romatoid artrit hastalığının uzun süredir varlığı
- İlerleyen yaş nedeniyle kemik ve dokuların işlevselliğini yitirmiş olması
- Arka tibial tendon adı verilen yapının, fonksiyonunu kaybetmesi, yırtılmış olması veya hasar görmesi (tendon yetmezliği)
- Diyabet (şeker hastalığı)
- Vücut kitle indeksinin aşırı yüksekliği (obezite)
Düztabanlık Teşhisi Nasıl Konulur?
Öncelikle yukarıda belirtilen semptomlardan bir veya birkaçının görülmesi halinde, vakit kaybetmeden bir ortopedi ve travmatoloji uzmanından randevu almalısınız. Hekime başvurduktan sonra ise öncelikle yapılması gereken fiziki muayene olacaktır. Hekiminizin değerlendirme aşamalarını şu şekilde özetleyebiliriz.
- Öncelikle düztabanlığa yol açabilecek herhangi bir başka hastalığınızın ya da travma öykünüzün olup olmadığına yönelik tetkikler yapar.
- Daha önce de söz ettiğimiz gibi düztabanlık, ayakkabılarda kısa sürede ve normalin üzerinde bir deformasyona neden olur. Buradan hareketle, hekiminiz kullandığınız ayakkabıyı inceleme gereği duyabilir.
- Ayak parmaklarını kaldırıp indirmek şeklindeki basit hareketler yaptırarak gözlemlerde bulunur.
- Ayak ve bacaklarda yer alan, tüm kasların ve tendonların yapısını ve kuvvetini tahlil eder.
- Hastanın yürüyüşüne bakarak fiziki muayeneyi sonlandırdıktan sonra gerekli bulması halinde gözlem görüntüleme tekniklerinden yararlanmak isteyebilir.
- Röntgen, bilgisayarlı tomografi, ultrason, manyetik rezonans (MR) gibi teknikleri kullanarak kesin teşhisi koyar ve hastaya tedaviye yönelik bilgi aktarımı yapar.
Düztabanlık Tedavisi Nasıldır?
- Düztabanlığın şiddeti ve belirtileri, tedavinin şeklini belirlemede önemli bir etkendir. Eğer hastada ağrı ya da yürüyüş bozukluğu gibi şikayetler yok ise tedavi gerekmeyebilir. Bu tür hastalara yalnızca takip önerilir.
- Bunun dışında hastanın şikayetleri mevcutsa; bunları azaltmak ve yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla ayak kemerlerini destekleyici cihazlar önerilir.
- Tendon yetmezliği var ise; germe egzersizleri verilir.
- Fizik tedavinin düztabanlık şikayetlerini azaltması nedeniyle buna yönelik bir program oluşturabilir.
- Ağır sporlardan kaçınmak, onun yerine bisiklet sürmek veya yüzmek gibi aktiviteler tavsiye edilir.
- Dinlenme, buz tedavisi ve ağrı kesiciler verilebilir.
- Diyabet, obezite veya hipertansiyon gibi sorunların düztabanlığa olan olumsuz etkileri göz önünde bulundurularak, bu hastalıklar kontrol altında tutulur.
