Okul Korkusu Nedir?
Okul korkusu, okul çağındaki çocukların okula gitmek istememesini ve okula gitmekle ilgili çeşitli yoğunluklarda yaşadıkları kaygıyı ifade eden bir durumdur. Yeni bir eğitim-öğretim yılının başlamasına sayılı günler kala hem öğretmen ve öğrenciler, hem de veliler için okul hazırlıkları da başlamak üzere..! Peki ya okulun kapısından içeri ilk kez adım atacak olan miniklerimizin ruh halleri ne durumda?
Evde aile ile geçirilen zaman, hiç şüphesiz ki tüm çocuklar için çok kıymetlidir. Bu anlamda çocukların evde kalmak istemesi elbette normal kabul edilebilir. Özellikle tatil sonrası okula başlamak, belli bir adaptasyon süreci gerektirir. (İlginizi Çekebilir: Pazartesi Sendromu Nedir?)
Ancak okula gitmekte direnen, hiç bir şekilde okula gitmek istemeyen ve bunu kaygı haline getiren çocuklar için, hem öğretmen hem de veliler bakımından zorlu bir dönem yaşanır. Peki bu fobinin nedenleri nelerdir? Nasıl başa çıkılabilir? İşte bu yazımızda tüm bu soruların cevaplarını bulabilir, konuya ilişkin görsellere ulaşabilir ve son bölümde ise uzman videolarından yararlanabilirsiniz.
Okul Korkusunun Nedenleri Nelerdir?
- Anne ile çocuk arasında güvenli bağlanma gerçekleşmediği durumlarda bu korkunun görülme olasılığı artar. Çocuk, annenin kendisini terk edeceği veya okuldan almaya gelmeyeceği ile ilgili bir takım endişelere sahiptir.
- Ayrılık korkusu, okul fobisini tetikleyici unsurdur. Özellikle ailenin kaygılı tutumu, çocuğunu okuldayken çok merak edeceği ve özleyeceği yönündeki davranış ve söylemleri, çocuğu ürküterek, okulu tehdit unsuru olarak algılamasına yol açabilir.
- Sosyal fobiler de yine okul korkusunu beraberinde getirir. Aile dışındaki kişilerden korkma, çekinme, kendini ifade edemiyor olma, arkadaşlarına uyum sağlayamayacağını düşünme, öğretmenin kızmasından duyulan tedirginlikler, okula gitmeye direnç göstermekteki ana etkenlerdir.
- Aşırı koruyucu ebeveyn davranışları, çocuğun dış dünyayla bağlantı kurmakta güçlük çekmesine neden olabilir. Dış dünyada kendisine yer edinemeyeceği gibi bir bilinçaltı oluşmuştur ve bu da çoğu zaman, okula gitmek istememekle sonuçlanır.
- Anne-baba arasında yaşanan tartışmalar, evde gerginliğin hüküm sürmesi gibi faktörler de yine çocuğun evden ayrıldığında, kontrolü kaybedeceği dürtüsünü taşımasına neden olur.
- Aileye yeni bir kardeş gelmesi, belli bir adaptasyon dönemini beraberinde getirirken, bir de bu sırada okula konsantre olmak, çocuk üzerinde kaygıya zemin hazırlar.
- Öte yandan aile dışı etmenler de okul korkusunun temelinde yatıyor olabilir. Bunlardan bazıları; şehir veya ülke değişikliği, öğretmen-okul veya sınıf değişiklikleri, arkadaşlık ilişkilerindeki sorunlar (akran zorbalığı vs), öğretmen-öğrenci ilişkisine ait problemler, okulda kaygı verici olayların cereyan etmiş olması, cinsel, fiziksel veya ruhsal yönden yaşanan tacizler şeklinde sayılır.
- Başarısızlık korkusunun da okul korkusuna sebebiyet verdiğini söylemek doğru olacaktır. Bu anlamda çocuktaki öz güven ve medeni cesaret ne kadar eksikse, kaygının derecesi de o kadar yüksek olmaktadır.
Okul Korkusu İle Nasıl Başa Çıkılır?
- Öncelikle okul fobisinin gelişmesinde ebeveyn tutumunun büyük bir rolü olduğunu söyleyebiliriz. Buradan hareketle; anne ve babanın çocuğun okul heyecanını paylaşırken, onu çok merak edeceğine yönelik kaygı verici söylemlerde bulunmaktan kaçınması gerekir. Aksine okulun onun ikinci yuvası olduğuna, öğretmeniyle pek çok şeyi paylaşabileceğine vurgu yapılmalıdır.
- Okul ile ilgili olumsuz gelişmelerde dahi ebeveynler; sakin, net, kararlı ve çözüm odaklı yaklaşımlarda bulunmalı ve kesinlikle tutarlı davranmalıdır.
- Okullar açılmadan önce, çocukla birlikte okul gezilmeli, mümkünse öğretmenle tanışma sağlanmalıdır.
- Aile içerisinde yaşanan problemlerin varlığında mutlaka bir çözüm yolu aranmalı, gerekirse profesyonel destek alınarak çocuğa huzurlu, sakin ve güvenli bir aile ortamı sunulmalıdır.
- Özel gereksinimli çocukların veya gelişimsel özellikleri farklı olan öğrencilerin, okul seçimleri çocuğa uygun bir biçimde yapılarak rehberlik merkezleriyle iş birliği içerisinde olunmalıdır.
- Okullar açılmadan önce, mutlaka çocuğa okulun nasıl bir yer olduğu ile ilgili görsel ve işitsel bazda bilgilendirme yapılmalıdır.
- Çocuğun yanında okul ve öğretmen ile ilgili olumsuz eleştirilerde bulunmamaya özen gösterilmelidir.
- 3 yaşını doldurmuş olan çocukların mutlaka yarım gün veya tam zamanlı olacak şekilde, okul öncesi eğitim alması sağlanmalıdır.
- Oryantasyon sürecindeki çocuğa karşı ılımlı yaklaşılmalı, ancak aynı zamanda kararlı bir duruş sergilenmelidir.
- Çocuğun okul korkusu yaşamasının altında yatan nedenler belirlenerek, bunlara yönelik çözüm arayışına girilmelidir.
- Okul fobisi söz konusu ise, mutlaka bir çocuk psikoloğu ve/veya çocuk-ergen psikiyatristinden destek alınmalıdır.
