Yalnızlık Korkusu Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nasıldır?

Yalnızlık korkusu, tıp dilinde adı otofobi olan ve kişinin yalnız kalmakla ilgili olarak yaşadığı yüksek kaygı durumunu ifade eden bir kavramdır. Korkularımız, hayat standartlarımızı önemli ölçüde olumsuz etkiliyor. Üstelik zamanında tedavi veya takip edilmeyen fobilerin, yaşamın ilerleyen dönemlerinde anksiyeteye sebep olabileceğinin de altı çiziliyor. (İlginizi Çekebilir: Depresyon Nedir? Tedavisi Nasıldır?)

Bu gibi durumlardan sadece hastalar değil, aynı zamanda hasta yakınları da direkt olarak etkilenebiliyor. Dolayısıyla hem hastanın hem de çevresindekilerin konforunu sağlamak adına mutlaka tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi gerekiyor. Böylece daha huzurlu ve hayattan zevk alabiliyor olmak da mümkün oluyor.

Peki yalnız kalma korkusunun nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri nelerdir? İşte biz de sizlere tüm bu soruların cevaplarına yönelik ayrıntılı bilgileri yazımız boyunca aktarıyor olacağız. Konuya ilişkin görsellere yazımızın devamında, uzman videolarına ise son bölümünde ulaşabilirsiniz, keyifli okumalar dileriz.

Yalnızlık Korkusunun Nedenleri Nelerdir?

Sahip olduğumuz her korkunun altında yatan, özellikle de çocukşuk çağına ait bir psikojenik etmen vardır. Bunların bazıları ailesel, bazıları genetik veya dış faktörlere bağlı olarak gelişebilir. Yalnızlık korkusuna yol açan sebepleri de şu şekilde sıralayabiliriz.

• Çocukluk döneminde bir ebeveynin kaybı veya ebeveynlerin boşanması
• Takdir edilmemek, görmezden gelinmek, ruhsal ihmal
• Kalabalık bir ortamda sevilen ve güven duyulan bir kişi tarafından terk edilmiş ya da habersizce uzun süre yalnız bırakılmış olmak
• Travmatik olaylar yaşamış olmak; gasp edilmek, tacize uğramak, yaralanmak gibi..
• Panik atak hastası olmak
• Kadın olmak (cinsiyet faktörü de psikolojik hastalıklarda ön sırada yer alır ve anksiyete temelli problemlere kadınlarda, erkeklere oranla daha sık rastlanır.)
• Ailede herhangi bir bireyde, fobi veya kaygı bozukluğunun varlığı (özellikle bakım verende bu gibi psikosomatik hastalıklar olması)

Yalnızlık Korkusunun Belirtileri Nelerdir?

Yalnız kalma korkusunun da tıpkı diğer pek çok fobide olduğu gibi hem fizyolojik hem de psikolojik bir takım belirtileri mevcuttur. Bunları şöyle sıralayalım..

Psikolojik Belirtiler

• Yalnız kalmamak adına, istemediği veya hoşlanmadığı sosyal ortamlara girmek
• Geceleri uykuya dalmakta zorluk çekmek
• Herhangi bir yerde veya zamanda, bir şekilde yalnız kaldığında, aklına sürekli olumsuz senaryolar gelmesi ve kötü bir şey olacakmış gibi hissetmek
• Uyuyabilmek için müzik dinlemek veya televizyonu açık halde bırakmak
• Yalnızlık korkusundan temel alan baygınlık hissi ya da nefes almakta güçlük yaşamak
• Aşırı derecede sinirli, agresif, üzüntülü ya da kaygılı olmak gibi duygu durum değişiklikleri
• Sırf yalnızlık korkusu nedeniyle birlikte vakit geçirmekten hoşlanmadığı insanlara bile tahammül etmek şeklinde özetlenebilir.

Fizyolojik Belirtiler

• Baş dönmesi, sersemlik ve denge kaybı
• Titreme
• Üşüme veya sıcak basması
• Soğuk ter boşalması
• Mide bulantısı- mide yanması
• Bağırsak hareketlerinde artış yaşanması- hazımsızlık, gaz sıkışması gibi..
• Nefes alış verişlerde ve kalp atım hızında düzensizlik meydana gelmesi şeklindedir.

Yalnızlık Korkusunun Tedavisi Nasıldır?

Aslında tüm psikolojik problemlerde olduğu gibi fobilerde de nedene yönelik ve kişiye özgü tedavi seçeneklerini benimsemek ilk koşul olmalıdır. Kişinin çocukluğuna dair yaşadıkları, karakteristik yapısı, travmatik yaşam öyküleri, içerisinde bulunduğu ailesel ve çevresel etmenler dikkatle incelenerek yola çıkılması en doğru yaklaşım olacaktır. Bu noktada psikiyatri uzmanı ile psiko-terapistin, gerekli durumlarda iş birliği içerisinde ve eş zamanlı şekilde çalışması önem taşır.

Uzmanlar yalnızlık korkusunun, doğru tedavi uygulandığı takdirde tamamen ortadan kaldırılabildiğine veya kişinin hayat standartlarını etkilemeyecek şekilde minimal seviyeye getirilebildiğine özellikle vurgu yapıyor. Yalnızlık korkusu (otofobi) ile ilgili uygulanabilecek olan tedavi seçenekleri ise şöyledir;

• BDT adı verilen, bilişsel davranışçı terapi yöntemi ile, hastanın sorunun temelini kendisinin çözümlemesi ve farklı bir bakış açısı kazandırılması amaçlanır.
• Yine psiko-terapistlerin uyguladığı bir diğer metot ise sorunla yüzleştirme, yani; ”maruz bırakma” tekniğidir. Kişi korku nesnesi veya unsuru ile baş başa bırakılarak, zihnin nötrlenmesi ve adaptasyonu hedeflenir. Bu tedavi zaman alır ve tedaviye verilecek yanıt da kişiden kişiye göre değişkenlik gösterebilir.
• Duyarsızlaştırma yöntemi; bu yöntemde ise kişiye geçmişte yaşadığı olumsuz deneyimler yeniden yaşatılır. Buradaki amaç; yaşanan negatif deneyimlere karşı, hastaya farklı ve yeni bir bakış açısı edindirmektir. Böylece zihin; bu tecrübelere karşı duyarsızlaşır ve fobik tutum sona erer.

Tüm bunlara ek olarak; tedaviye yardımcı teknikler arasında ise meditasyon, yoga, olumlama ve nefes terapisi gibi uygulamalar yer alır.

Yalnızlık Korkusu Nedir, Tedavisi Nasıldır İle İlgili Video